De reis naar de Victoria watervallen

South Luangwa

Precies de nacht voordat ik op safari zou gaan, kreeg ik buikgriep :( Omdat ik me er niet heel rot bij voelde, besloot ik toch te gaan, en gelukkig maar, want na de nacht was het over :) Op de office van Kiboko tours ontmoette ik de rest van de groep. Naast Josephine en haar broer met wie ik had afgesproken, waren dit toevalligerwijs nog 3 Nederlandse dames. Heel gezellig :) De busrit naar het park duurde ongeveer 7 uur, met wat korte stopjes tussendoor, met name aan de grens met Zambia. Om een uur of 1500 kwamen we in het kamp van track en trail aan, waar onze Nederlandse host Geert ons stond op te wachten. Wat een geweldig kamp! De tenten zijn prachtig, met echte bedden en ieder een kleine veranda, en op het terrein zelf is een klein zwembad met uitzicht over de Luwi river met alle beesten die daarbij horen, en een bar met ditzelfde geweldige uitzicht. De Luwi river is wat droog in deze tijd van het jaar, maar in het weinige water dat er is zwemmen/staan nog vele nijlpaarden, watervolgels, krokodillen en  de olifanten komen hier regelmatig langs. Op het terrein zelf lopen veel aapjes, en regelmatig wordt het kamp bezocht door nijlpaarden en impala’s of puku’s. Ook komen de olifanten regelmatig op bezoek, en mag je daarom nooit in het donker in  je eentje gaan plassen…. Een van de avonden waren we lekker aan het eten, toen er opeens drie olifanten naast de tafel stonden. Onbegrijpelijk hoe zulke kolossen zo stil kunnen zijn! 

De rest van de eerste dag hebben we vanaf het kamp de beesten bewonderd, maar de volgende dag om 6.00 vertrokken we dan voor onze eerste ochtend safari van 4 uur.

 Het was een prachtige safari waarin we veel olifanten, giraffen, zebra’s, impala’s, puku’s, wrattenzwijnen en diverse soorten vogels zagen (inclusief een uil! en een visarend), maar waar de leeuwen en luipaarden zich niet lieten zien. Om 10.00 waren we terug in het kamp, en hadden we tot 16.00 om lekker te zwemmen en lezen. Het was zeker rond de 35 graden (volgens de gids was het tussen de 20-25 graden, nou dat was het zeker niet :) Om 1600 was het tijd voor de avond/nacht safari. Rond zonsondergang kwamen we een stoet van een paar honderd buffalo’s tegen, die op weg waren naar het water. Wat een geweldige belevenis! Het duurde zeker twintig minuten voordat ze voorbij getrokken waren….om vervolgens prachtfoto’s te kunnen maken toen ze net na zonsondergang bij de rivier waren aangekomen. Hierna begon de nachtsafari, waarbij een extra gids met een lamp om zich heen scheen. Helaas kwamen we behalve een sifith en een mangoose niet veel andere nachtdieren tegen….

De volgende ochtend waren we vooral op zoek naar de leeuwen en luipaarden, maar helaas vonden we ze ook deze keer niet. Wel zagen we hyena’s op zoek naar een afgedankt stukje vlees…. 

Tijdens de avond safari was het raak! Eindelijk 2 vrouwtjes leeuwen, die lekker lagen te relaxen in de zon…. het was bijna saai ;) Tijdens de nacht safari zagen we een groep hyena’s bezig met een prooi, en 5 minuten voordat we het kamp zouden verlaten was het dan eindelijk zo ver: een jong luipaard. Hij was niet eens bang zodat we hem eens goed konden bekijken! Wat een prachtig beest….. 

De volgende dag reden we via de fabriek waar ze de prachtige batiks verkopen naar Lilongue, waar ik weer een dagje bij Ally kon slapen voor mijn definitieve vertrek uit Malawi.

Thyolo dagschoool

Zaterdag ging ik samen met dochter Charlyne bij George en Jeannie op bezoek. In hun buurt staat een dagschool die niet voldoende leslokalen heeft, en aan ons vroeg of het mogelijk zou zijn een extra leslokaal te bouwen. Nu gebruiken ze soms een lokaal van de basisschool, of ze zitten buiten (op zich natuurlijk best lekker buiten het regenseizoen :) Ook is er een groot tekort aan middelbare scholen in deze buurt, dus uitbreiding is erg gewenst. Momenteel zitten er 50-60 kinderen in een klas. Na een lekkere lunch gingen we even een kijkje nemen. Eerst de lokalen die ze van de basisschool lenen: wat een wrak…. De 4 lokalen van de middelbare school zelf, drie leslokalen en een labruimte, waren een stuk nieuwer. Hoewel na 6 jaar oud, zagen ze er aardig versleten uit, en overal stonden oude versleten schoolbankjes gestapeld, terwijl in de leslokalen niet overla stoelen en banken waren en leerlingen dus op de grond moesten zitten. Gelukkig konden we het hoofd van de school op zaterdag gewoon spreken :) Hij vertelde dat het onderhoud van de school van het lesgeld van de kinderen wordt betaald. Dat is per kind 6 euro per term. Maar omdat het zo slecht gaat, zijn er teveel kinderen die geen schoolgeld betalen. Van het beetje dat ze hebben, kopen ze nu boeken en pen en papier voor de kinderen. Als er meer betalende kinderen zouden zijn, zouden ze de bankjes kunnen opknappen, en beter voor hun gebouwen kunnen zorgen. Dus we zijn nu aan het bespreken of dat voor Nchima haalbaar is om te organiseren. Zijn selecteren de kinderen namelijk vrij strict, en volgen ze ook, dus deze beslissing is mede afhankelijk van hen. 

Qua gebouwen vertelde het hoofd dat de regering ook een blok van 2 lokalen wil bouwen. Als wij er dan ook twee zouden bouwen, dan kan het leerlingenaantal uitgebreid worden. Nu is de kans dat de regering doet wat hij belooft minimaal, dus was er van ons in ieder geval de wens hier wat meer zekerheid in te krijgen. Ten tweede doneert Medulawi van haar normale donoren geen schoolgebouwen maat alleen schoolgelden, dus moet dit geld eerst op andere manieren geworven worden (lindyhop event, rotary, of samen met Wilde ganzen/Cordaid). Na alles wat ik de afgelopen weken gezien heb, ben ik wel erg voorstander geworden van inzet van twee kanten, en niet gewoon handjes ophouden….. Dus het hoofd werd aan het werk gezet om opties op het restaureren van bankjes te nemen en de plannen over de nieuwe lokalen te vragen, ondertussen gaan wij kijken of we hier kinderen kunnen adopteren. 

Na dit bezoek liepen we naar de vocational trainings school van Magareth Sacarani. Zij is Nederlandse en heeft de afgelopen tijd met donorgeld uit Nederland een prachtig gebouwen complex gebouwd om kanslozen en drop outs een opleiding te geven. Niet zoals bij de DAPP vocational training 6-12 maanden maar een korte opleiding van 3-12 weken waarin ze leren broodbakken, tuinieren of timmeren zodat ze een eigen klein handeltjes kunnen opzetten. Er is ook een winkeltje bij met zelfgemaakt craftwerk, en een tea room, de enige in Thyolo. Al met al een prachtig project!

Het was jammer George en Jeannie vaarwel te zeggen! Maar de volgende dag vertrok ik al vroeg naar Lilongue….

Zomba

Dinsdagochtend gingen we al vroeg richting zomba plateau. Omdat we naar een ander deel gingen dan ik kende, namen we een gids om ons de weg te wijzen. Die stuurde ons langs de kortste weg de top op, een hele klim. Hij was vijftig en getraind, hij liep iedere dag de 12 km van zomba naar het plateau, dus hij moest zich een beetje aan passen :) Op de terugweg liepen we langs alle craft stalletjes die inmiddels rondom de Sun bird hotel staan opgesteld. Omdat het buiten het touristenseizoen is (voor hoever dat al bestaat), hadden sommigen al dagenlang niets verkocht. De prijzen die ze vroegen voor hun houtsnijwerkje was absurd, hele kerststalletjes  uit hout gesneden, echt heel verfijnd, gingen voor 3 euro de deur uit. Maar een mens kan maar zoveel houtsnijwerken meenemen…. Onze gids vertelde dat ze de houtsnijwerkjes weliswaar uit tropisch hardhout sneden, maar dat ze dat op een manier deden die de boom niet ten gronde bracht. Ze namen altijd bomen die meerdere grote stammen had, waar ze dan 1 stam van gebruikten en waarvan de andere stammen het over zouden nemen.  Alleen het aangeplante dennenhout gebruikten ze om te stoken, en dan plantten ze direct nieuw. Heel anders dan het rondgekap in sommige andere gebieden, waar niets wordt herplant en hele mangobomen worden opgeofferd voor een paar uurtjes stookplezier….

Ons ontdoend van de uiteindelijk wat hardnekkige verkopers, reden we in een keer naar Blantyre. Daar wilden we op ons gemak bij Mandala huis nog wat andere souvenirs uitzoeken, omdat het toch ook wel fijn is in je eentje wat rond te snuffelen…. Bovendien is het de enige plek die ik ken waar ze echte cappuccino verkopen :) 

Omdat het mijn moeders laatste avond was, gingen we lekker weer bij de indiaer eten :) Toen ik de eigenaar vertelde dat mijn moeder naar huis zou gaan, kregen we allemaal extra gerechten en kufi cadeau, want dat moesten we toch echt proeven…. we zaten wel een beetje vol ;)

De volgende ochtend hadden we met Jeannie en George afgesproken. Jeannie heeft vorig jaar veel voor onze projecten gedaan, maar omdat George het afgelopen jaar erg met zijn gezondheid heeft gekwakkeld, heeft ze een stapje teruggedaan om voor George te kunnen zorgen.  (hij moet een grote vaatoperatie krijgen, maar dat is onbetaalbaar zonder verzekering, die in malawi niet te krijgen is….) We gingen weer naar Mandala, omdat je daar lekker rustig kunt zitten praten. Heel toevallig kwam de rest van Nchima trust daar toevallig ook bijeen, inclusief de grote oprichter. Nchima trust is de instantie die we gebruiken om kinderen te selecteren, waarvoor Frank en Rosena dus werken. Hij is ontstaan uit een nalatenschap van een grote theeplantage in Malawi, en Sharifen en zijn zus zijn de enige twee die nog in leven zijn. Het was leuk hem te leren kennen, en bijzondere man die de hele wereld rond is geweest om allerlei goede projecten op te zetten. 

Hierna werd het tijd om mijn moeder weg te brengen, naar het geweldige vliegveld van Blantyre. 

Die middag had Frank geregeld dat ik Chikondi kon spreken, een jongen uit Thyolo die via Medulawi inmiddels zijn eerste accountancy diploma heeft gehaald, en graag verder wil studeren . Zijn succesverhaal heb ik apart opgeschreven. 

Omdat de lodge waar ik met mijn moeder verbleef een beetje duur was, en er niets boven de gezelligheid van Kabullah lodge gaat, verhuisde ik die avond naar Kabullah. Daar zat het natuurlijk weer vol met studenten, projectleiders en andere mensen met een verhaal, allemaal op zoek naar gezelligheid….dus het werd een leuke avond. 1 meisje werkt aan een project met maandverband, vergelijkbaar met het project dat ik wil opzetten, dus konden we ideeën en maandverbanden uitwisselen :) 

safari en Zomba

Zaterdagochtend was het tijd voor vakantie :) Voor wie de verhalen vorig jaar gevolgd heeft: toen kwamen we een taxi chauffeur tegen, Austin, die het helemaal in zijn eentje aan het maken was. Zijn grote droom was om een autoverhuurbedrijf te starten, en dat was inmiddels dus gelukt :) We konden kiezen tussen een wat oudere automaat, of een gloednieuwe handgeschakelde auto, maar omdat mijn moeder automaat rijdt, kozen we voor de eerste. 

Blantyre uit is altijd het engst, daar is het druk met minibusjes die doen waar ze zelf zin in hebben…. we moesten even stoppen om geld te halen voor onderweg, maar bij de geldautomaat stond een hele lange rij…. toen we erin stonden snapten we waarom: 3 van de 5 automaten deed het niet…. 7 mensen voor ik aan de beurt was, hield de een nalaatste er ook mee op, en 2 mensen voor ik aan de beurt was, was de laatste ook leeg…. het zou 5 minuten duren, maar die 5 minuten kennen we ….. dus maar even geld gehaald bij de shoprite. 

Met enige vertraging gingen we op weg, maar al gouw konden we niet meer verder, alles stond helemaal stil. Op navraag bleek de vrouw van de nieuwe president op bezoek te zijn in een plaatsje bij Limbe in de buurt en was de weg voor enkele uren afgezet…. gelukkig was er een sluipdoor weggetje, en er was een aardige jongen die ons die wel wilde wijzen. Een beetje riskant achteraf, maar op het moment zelf waren we wel heel blij met hem. Zeker toen hij ons de weg wees: 30 minuten over de meest off road weggetjes, van links naar rechts en terug…. Aan het einde wilde de jongen graag naar het busstation zodat hij een minibusje terug kon nemen. Hij wilde geen geld, hij wilde alleen graag dat we hem meenamen naar Schotland, waar hij dan heel hard voor ons zou werken….. en of we anders een ander baantje voor hem hadden…..

Omdat het inmiddels wat laat was, reden we in 1 keer door naar Liwonde, naar de Safari Lodge. We waren er vorig jaar ook geweest, een heerlijk plekje ver van de wereld waar internet en telefoon niet werken. Midden tussen de vogels, vlinders, apen, zwijnen en muggen….. We waren nog net op tijd om de bootsafari te halen, een van mijn favoriete tripjes. Over de shire die vol zit met hippo’s en waar je altijd wel een kudde olifanten en een paar krokodillen treft…. Bovendien is er een scala aan watervogels zoals zwarte ooievaars, groene band reigers, egrets, open bek ooievaars en pelikanen, en vliegt er ook nog van alles rond, zoals diverse soorten ijsvogels die aan het vissen waren en een paar visarenden. Mijn moeder kon haar geluk niet op :)Esther was er als gids, die ons vertelde dat hippo’s niet konden zwemmen, maar wel lang hun adem in konden houden om over de bodem te rennen. Olifanten kunnen daarentegen prima zwemmen, en nog veel langer hun adem inhouden. Hippo’s eten zon 64 kilo gras per dag….

Eenmaal terug in het kamp werd het al bijna donker…. en omdat daar geen verlichting is, sliepen we om 20.00….om om 4.30 door vogelgezang gewekt te worden. Om 6.00 gingen we op safari, dit keer met de auto. Opnieuw zagen we de kudden van zo 10 olifanten, inclusief een kleintje van 3 maanden. Ook was er een grote kudde buffalo’s, impala’s, waterbokken en goedoe antilopes, zwijnen, parelhoenderen en heel veel vliegend in de lucht waar ik de namen van met vergeten…Liwonde national park heeft misschien iets minder beesten dan sommige andere safari parken, maar je bent er altijd alleen en dat is heerlijk om eens rustig naar de beesten te kijken. Eenmaal terug in het kamp probeerden we vooral de hitte te ontwijken, het blijft een van de warmste plaatsen in Malawi. Vlak voor zonsondergang maakten we nog even een wandelingetje, om een kudde van zo’n 50 olifanten op enkele honderden meters afstand te zien. Het blijft toch een bijzondere plek. 

Die avond sliepen we weer om 20.30…. 

In de ochtend waren er een aantal aapjes die we vanuit onze tent konden observeren. Na het ontbijt reden naar Zomba. Onderweg stopten we voor mango’s: 20 voor 1 euro 50…..

In Zomba sliepen we in een prachtige lodge, Anne’s lodge waar we de markt bekeken en een heerlijke wandeling in de botanische tuinen hebben gemaakt.

Het duurt gemiddeld 20-25 minuten voor een foto, dus helaas maar weinig van de prachtfoto's

Maandverbandproject

Donderdag ochtend ging ik met Rosena op bezoek bij Martha Piri. Zij is een indrukwekkende Malawiaanse, die samen met haar zoon een school beheerd in de kleine arme dorpen achter het vliegveld. Op die school laat ze kinderen toe die of te arm zijn om iets te kunnen betalen, of wees zijn en geen andere plek hebben, of van andere scholen verstoten zijn omdat ze bijvoorbeeld zwanger zijn geweest, of teveel achterop zijn geraakt omdat ze veel thuis hebben moeten werken. Dit is ook de buurt waar veel meisjes halverwege de lagere school vaak van school gehaald worden om te werken of te trouwen. Als ze trouwen, zorgt haar nieuwe man namelijk voor haar, en hebben ze een mond minder te vullen. Hoewel de regering in Malawi er alles aan doet om onderwijs voor meisjes en jongens gelijk te trekken, duurt het wat langer voordat deze mening ook in de kleine dorpen is doorgedrongen. Hier wordt het nog vaak als onzinnig gezien de meisjes op te leiden. Toch komen er veel meisje naar Martha toe, die alsnog onderwijs willen krijgen. 

                                                          Martha met de school op de achtergrond

De school is zowel voor dagschool als voor boardingschool. Naast de hele arme kinderen die ze zo toelaat, is er ook een deel dat gewoon betaalt. Of soms krijgt ze via Nchima een beurs. Dit is ook de school waar wij enkele jaren gelden een beurs voor hebben gekregen van de deurmanstichting, die daar een kooktoestel en bedden voor heeft gedoneerd. Die hebben ik nu mooi kunnen zien. De kookpot was eigenlijk bedoeld om alle kinderen een maaltijd te geven per dag, omdat ook de dagkinderen vaak met honger naar school worden gestuurd. Maar omdat ook Martha meer crisis heeft, kan ze momenteel alleen de boardingschool kinderen van eten voorzien. Ze hoopt een irrigatiesysteem te kunnen aanleggen in de enorme stukken grond rondom de school, zodat ze zelf groente kan verbouwen en iedereen weer eten kan geven. Maar met dat huidige grond lukt dat niet, daar groeit niets anders dan erwtjes. Op dit moment neemt Martha vaak eten uit eigen tuin mee. 

De school zelf heeft 4 leslokalen, er staan enkele desks en enkele stoelen in elk lokaal. Veel studenten wonen in de omliggende dorpen, zo 8 km verderop. Dat lopen ze, en sommige hebben een fiets… dit was de eerste fietsenstalling die ik tegenkwam :) 

Van hieruit willen we het maandverbandproject gaan opzetten. In de omliggende dorpen zijn veel vrouwen die werkloos en erg arm zijn, vaak is hun man allang vertrokken en heeft hem met de kinderen achtergelaten. Met een aantal van hen wil ze aan de slag om maandverband te maken. Wij geven de naaimachines, de stof en een cursus naaien, zij maken voor onze schoolkinderen maandverband. Op die manier proberen wij onze schoolmeiden meer naar school te krijgen, die nu vaak dagen niet gaan als ze ongesteld zijn. De naaidames krijgen naailes en een kleine vergoeding, waardoor ze hopelijk uiteindelijk zelf-sustainable kunnen worden. Op papier fantastisch, en we gaan in praktijk nauwlettend kijken of het inderdaad een verschil maakt in schoolverzuim, en of de naaivrouwen uiteindelijk zo geld kunnen verdienen. 

Op de weg naar school stopten we bij een gemeenschapshuis. Hier worden dagelijks alle peuters en kleuters gebracht, waar ze zingen, het abc leren en leren tellen. Ook de ouderen zijn er welkom. Het was een heel kaal gebouw, waar zo 20 peuters op de grond zaten, met als enige speelgoed een lekke bal en wat duplo. Ze keken allemaal ongelukkig, en dat maakte me erg verdrietig. Malawi is juist het land dat me heeft laten zien dat je ook in armoede gelukkig kunt zijn, waar kinderen altijd buiten rondrennen en met je willen spelen, of juist wegrennen omdat je zo’n rare huidskleur hebt…. Maar deze kinderen hadden honger…. en het zou nog wel even duren, want de nieuwe oogst wordt pas in maart of april verwacht….. En dan te bedenken dat een zak met 50 kg mais 9 euro kost, en ze daar met het hele huis 3 weken van kunnen eten…. 

Ik heb wat zakken mais en pinda’s gedoneerd, en kleurpotloden en papier, maar het was de eerste keer dat ik zelf echt verdrietig werd van alles wat ik zag…. als mijn mais op is, is het gewoon weer ellende…. Het meest rot voelde ik me omdat de mensen, maar dus al zelfs de peuters zich in dit lot berusten, en heel passief zijn geworden. Er straalt geen hoop op een betere toekomst meer uit, giften worden blij geaccepteerd, maar je ziet dat ze weten dat het eigenlijk weinig uitmaakt. 

Martha heeft met de chief van het hoofd bedongen dat ze een stuk grond met deze gemeenschap krijgt, en zal zelf zaden doneren om dingen te laten groeien, en ik duim intens dat het een succes wordt. 

Op weg naar huis begon het te regenen. Niet gewoon een beetje, maar een hele douche.  Daar waar we daar in Nl eerder koud dan warm voor lopen, is dat in Malawi feest! Eindelijk kunnen ze gaan planten…. Het zal een drukke middag voor hen worden!

Malawi 2, DAPP

Vrijdag was het DAPP dag. Frank kwam ons halen om samen naar Mikolongwe vocational school te gaan. DAPP is een deens concept, waarbij studenten niet alleen getraind worden in een bepaald vak, maar tevens de basis kennis meekrijgen om een eigen business op te zetten, en algemene samenlevingen vaardigheden, hygiene en gezondheids training krijgen. Hun visie: 

1. Om onderwijs te geven aan jonge mensen zodat zij een actieve plaats in de samenleving kunnen spelen, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van hun land en zich van een goed leven voor zichzelf kunnen verzekeren.
2. Om het voor jonge mensen mogelijk te maken om hun eigen kleine onderneming te starten en zo bij te dragen aan de lokale economie en werkgelegenheid voor anderen in de samenleving kunnen verschaffen. 

De school in Mikolongwe is een voorbeeld van hoe een school moet zijn! Omdat ze hier studenten opleiden tot timmerman, metselaar, electricien, en metaalbewerker, zien alle gebouwen er tiptop uit! Naast deze beroepen hebben zie hier ook opleidingen tot kapper, maatschappelijk werker, accountant, naaister en agricultuur. De opleidingen duren 6-12 maanden, waarin de studenten intern wonen. Ze kost 150-350 euro per stuk. 

Het schoolhoofd heeft het daar ook allemaal helemaal onder controle en is erg geïnteresseerd in samenwerking met Medulawi. Wij gaan proberen onze geslaagde studenten te motiveren voor een van de trainingen, en anders een aantal andere zeer arme studenten helpen bij deze opleiding. 

Ook zou ik nog altijd graag een extra dorm bouwen voor de meisjes op Thyolo secondary school, omdat de scholen nog altijd minder meisjes aan kunnen nemen omdat ze nergens kunnen slapen. Dat zouden de studenten van deze DAPP kunnen bouwen. Maar dat is vooralsnog nog even toekomstmuziek. Misschien dat we in samenwerking met een andere organisatie als Cordaid of Wilde ganzen zoiets kunnen bereiken. 

Het was weer erg inspirerend, en waar de schoolkinderen nog allemaal heel erg verlegen zijn, vind iedereen het hier geweldig dat je langskomt, en houden ze graag allemaal een praatje. Een foto die ze daarna zelf kunnen bewonderen is natuurlijk helemaal te gek :)

Na een uitgebreid gesprek en rondleiding langs alle workshops en klassen, reden we terug naar Blantyre. Onderweg stopten we bij een fabriek waar mensen met een handicap craftwork maakten. We hebben wat mooie souvenirs voor het goede doel gekocht :)

De lunch was bij Mandala, een oud koloniaal huis, waar vandaag de amerikanen halloween vierden… was het al bijna vergeten aangezien dat in Malawi echt helemaal niet speelt. 

Omdat het pas 15.30 was toen we terugkwamen, hadden we het leuke idee om nog even mount Muchiri op te gaan :) De weg ernaartoe was al een hele belevenis, aangezien de onverharde weg duidelijk aan een renovatie toe was. Maar de wandeling was prachtig! We durfden niet helemaal rond te gaan, omdat we wel voor het donker terug wilden zijn. We vonden wat stekels van het stekelvarken, en vele mooie boomvruchten in alle soorten en maten. Het lukte voor het donker weer in Blantyre te zijn, waar we ons opnieuw hebben laten verwennen bij de vegetarische indiceer… zoooo lekker!